Nedir?
LGPL lisanslı özgür bir yazılım olan Jitsi (eski ismiyle SIP Communicator) zengin özellikli evrensel bir IM (Instant Messaging) ve VOIP (Voice over IP) yazılımı.
Tarihçesi
Jitsi çalışmaları Strasbourg Üniversitesi'nde EmilIvov isminde bir öğrenci projesi kapsamında 2003 yılında başlamıştır.
Başlangıçta projeydi çünkü IPv6 için verdiği destek bir deney aracı olarak kullanılmıştır. . Proje üyeleri toplandığı yıllarda, aynı zamanda SIP dışındaki protokoller için destek eklendi.
Jitsi NLnet Vakfı gibi çeşitli kurumlardan destek aldı. Strasbourg Üniversitesi, Google Summer gibi programın birden fazla ortaklığı olmuştur.
2009 yılında EmilIvov proje ile ilgili profesyonel destek ve gelişim hizmetleri sunmak amacıyla Jitsi programı için bazı istihdamlara yer verdi.
2011 yılında başarılı bir XMPP Jingle uzantılarını Ses / Video iletişim için destek ekledikten sonra, proje Jitsi yeniden adlandırıldı.
Hakkında
İstediğiniz sayıda hesaba Jitsi üzerinden aynı anda bağlanabiliyorsunuz.
SIP, XMPP, Google Talk (XMPP bazlı), Facebook Chat (XMPP bazlı), MSN, Yahoo, AIM, ICQ gibi piyasadaki neredeyse tüm protokolleri çeşitli derecelerde destekliyor.
Bu listedeki dikkat çekici eksiklik karmaşık kapalı yapısı nedeniyle Skype. Skype desteğini özgür yazılım dünyasına reverse-engineering yöntemi ile getirme çabaları henüz arzulanan sonucu vermedi.
Seneler boyu çeşitli ticari firmaların çıkardığı kendilerine has, kapalı ve birbirileriyle uyumsuz protokoller internette anında iletişim alanında bir kaos yarattı.
Bu protokollerden bazıları çeşitli sebeplerle zaman içinde kimsenin kullanmadığı nostaljik şeyler haline geldi ve el değiştirdi.
Önce AOL’in, sonra Mail.ru’nun eline geçen ICQ bunlara iyi bir örnek. Amerika’da bir zamanlar çok sayıda kullanıcısı olan AOL’in AIM’i gibi kimi protokoller de dünyanın sadece bazı bölgelerinde popüler olup kaybolmuş durumda.
Microsoft’un halk arasında MSN olarak bilinen Live Messenger’ı da (eski ismi MSN Messenger) Microsoft’un Skype’ı satın alması ile ömrünü sonlandırmak üzere.
Microsoft bugünlerde MSN kullanıcılarını Skype’a aktarmakla meşgul.
Zaman zaman bu farklı kapalı protokollere bağlı kullanıcıların birbiriyle konuşabilmesi de denenmiş fakat sonuçlar pek müspet değil.
Örneğin Yahoo Chat MSN ile, AIM ICQ ile bir ara konuşabiliyordu fakat şu anda bu özellikler çalışmıyor. Ticari iletişim adacıklarının fani dünyası..
Bu çok sayıdaki özel protokol karambolünden kurtulmak için, açık standartlara dayanan ve federasyon özelliği olan protokoller kullanılmalı.
Federasyon özelliği demek, söz konusu standardı destekleyen herhangi bir servis sağlayıcıdaki kullanıcının, bir başka servis sağlayıcıdaki kullanıcı ile konuşabilmesi demek.
Tıpkı email gibi. Nasıl ki email’in federe yapısı sayesinde ahmet@hotmail.com’dan ayse@gmail.com’a rahatlıkla email atılabiliyorsa, anında iletişim alanında da hedef bu olmalı.
İşte SIP veXMPP (eski ismiyle Jabber) protokolleri, bu özgürlüğü sağlamayı amaçlayan açık ve federe protokoller.
SIP, gelişimi itibariyle VOIP yani internet telefonları aracılığıyla sesli görüşmeler yapmaya odaklıyken XMPP ise daha çok yazılımlarla anında mesajlaşma yapma odaklı geliştirilmiştir.
Jitsi’nin tüm gücünü kullanmamız ve iletişim özgürlüğümüz için bir XMPP hesabı açmamız gerekir.
Jabber.org veya Jit.si gibi.
Ayrıca, açık standart olması nedeniyle, eğer Jitsi’yi beğenmiyorsanız çok sayıdaki alternatif XMPP yazılımından birini de seçebiliriz. Böylece tek bir yazılıma mahrum kalmayız.
XMPP hesabınızı oluşturduktan sonra Jitsi’nin tüm üst düzey özelliklerini XMPP üzerinden kullanabilirsiniz.
Bunların arasında:
Video codec’lerinde en yüksek kaliteyi sunan h.264 ile özgür codec’ler içinde en iyisi olan VP8 arasında seçim yapılabiliyor.
Eğer VOIP ile özellikle yurtdışındaki ev telefonlarını (PSTN) ve cep telefonlarını (GSM) ucuz tarifelerle aramak istiyorsanız o zaman bu hizmeti destekleyen bir servis sağlayıcıdan SIP hizmeti satın almanız gerekecek. Jitsi için de aynı işlemi yapabiliriz.
Eğer ev veya cep telefonlarıyla işiniz yoksa sadece internet üzerinden konuşma yapmak için ücretsiz bir SIP hesabı da alabilirsiniz ancak bu amaç için XMPP daha uygun.
Günümüzde online iletişimde mutlaka dikkat edilmesi gereken hususlardan biri de iletişim güvenliği.
İnternet üzerinden iletişim kurmak isteyen iki kişinin arasındaki konuşmaları okuyabilecek konumda olan birçok aracı unsur var.
Bağlı olduğumuz ağın yöneticisi, internet servis sağlayıcımız (dolayısıyla polis ve devlet), bağlandığımız iletişim sunucusu (Google, Facebook, AOL, Microsoft vs.) gibi unsurların tamamı güvenilmez kabul edilmelidir.
Güvenilemeyen fakat mahkum olduğumuz böyle bir altyapı üzerinden güvenli iletişimi sağlamanın tek yolu şifreleme yani encryption kullanmaktır.
VOIP ve IM alanında Jitsi güvenli şifrelemeyi sadece metin iletişimi için değil; ses, video ve ekran paylaşımı gibi tüm iletişimler için sağlayabilmektedir.
Jitsi bu amaçla:
Jitsi’nin ve genel olarak XMPP ve SIP’in hala yol alması gereken yanları da var. Örneğin Jitsi’nin Java bazlı olması gibi.
XMPP mükemmel bir protokol olmakla birlikte, yeterince insan tarafından kullanılmaması çok büyük bir sorun.
XMPP'nin kullanım alanının dar olması nedeni le network effect sorunu yaşanmaktadır. Bu sorunu aşmak için çevremizdekileri Facebook Chat ve Skype gibi ortamlar yerine XMPP’ye davet etmek için uğraşmamız gerekecek.
SIP hizmetlerini çok sayıda küçük firmanın veriyor olması Skype’ın marka tanınırlığı ve belli bir kalite imajına sahip olması karşısında kullanıcının kafasını karıştırabilir.
Bunu çözmek için Türkiye’deki kullanıcıların birkaç deneme yapıp iyi hizmet verenleri birbirlerine önermesi bir yol olabilir.
Jitsi’nin henüz telefon ve tabletler için app’i yok, ancak Android app’i yolda.
Jabber.org veya Jit.si gibi.
Ayrıca, açık standart olması nedeniyle, eğer Jitsi’yi beğenmiyorsanız çok sayıdaki alternatif XMPP yazılımından birini de seçebiliriz. Böylece tek bir yazılıma mahrum kalmayız.
XMPP hesabınızı oluşturduktan sonra Jitsi’nin tüm üst düzey özelliklerini XMPP üzerinden kullanabilirsiniz.
Bunların arasında:
- sesli arama,
- videolu arama,
- masaüstü görtüntüsünü aktarma,
- masaüstü paylaşma (uzaktan erişim),
- çoklu sesli arama (konferans) gibi gelişkin özellikler var.
Video codec’lerinde en yüksek kaliteyi sunan h.264 ile özgür codec’ler içinde en iyisi olan VP8 arasında seçim yapılabiliyor.
Eğer VOIP ile özellikle yurtdışındaki ev telefonlarını (PSTN) ve cep telefonlarını (GSM) ucuz tarifelerle aramak istiyorsanız o zaman bu hizmeti destekleyen bir servis sağlayıcıdan SIP hizmeti satın almanız gerekecek. Jitsi için de aynı işlemi yapabiliriz.
Eğer ev veya cep telefonlarıyla işiniz yoksa sadece internet üzerinden konuşma yapmak için ücretsiz bir SIP hesabı da alabilirsiniz ancak bu amaç için XMPP daha uygun.
Güvenlik
Günümüzde online iletişimde mutlaka dikkat edilmesi gereken hususlardan biri de iletişim güvenliği.
İnternet üzerinden iletişim kurmak isteyen iki kişinin arasındaki konuşmaları okuyabilecek konumda olan birçok aracı unsur var.
Bağlı olduğumuz ağın yöneticisi, internet servis sağlayıcımız (dolayısıyla polis ve devlet), bağlandığımız iletişim sunucusu (Google, Facebook, AOL, Microsoft vs.) gibi unsurların tamamı güvenilmez kabul edilmelidir.
Güvenilemeyen fakat mahkum olduğumuz böyle bir altyapı üzerinden güvenli iletişimi sağlamanın tek yolu şifreleme yani encryption kullanmaktır.
VOIP ve IM alanında Jitsi güvenli şifrelemeyi sadece metin iletişimi için değil; ses, video ve ekran paylaşımı gibi tüm iletişimler için sağlayabilmektedir.
Jitsi bu amaçla:
- ZRTP
- OTR (Off-the-Record) gibi ileri şifreleme sistemlerini kullanabilir.
Jitsi’nin ve genel olarak XMPP ve SIP’in hala yol alması gereken yanları da var. Örneğin Jitsi’nin Java bazlı olması gibi.
XMPP mükemmel bir protokol olmakla birlikte, yeterince insan tarafından kullanılmaması çok büyük bir sorun.
XMPP'nin kullanım alanının dar olması nedeni le network effect sorunu yaşanmaktadır. Bu sorunu aşmak için çevremizdekileri Facebook Chat ve Skype gibi ortamlar yerine XMPP’ye davet etmek için uğraşmamız gerekecek.
SIP hizmetlerini çok sayıda küçük firmanın veriyor olması Skype’ın marka tanınırlığı ve belli bir kalite imajına sahip olması karşısında kullanıcının kafasını karıştırabilir.
Bunu çözmek için Türkiye’deki kullanıcıların birkaç deneme yapıp iyi hizmet verenleri birbirlerine önermesi bir yol olabilir.
Jitsi’nin henüz telefon ve tabletler için app’i yok, ancak Android app’i yolda.
Jitsi programını indirmek için aşağıdaki taraftaki linki kullanabilirsiniz :
https://jitsi.org/Main/Download
https://jitsi.org/Main/Download
KAYNAKLAR:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder