PARDUS, Debian GNU/Linux [1] temelli açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir.
Pardus; 2003 yılında temelleri atılan Milli işletim sistemi olan, Türkiye'de TÜBİTAK-UEKAE tarafından geliştirilen, özgür, hızlı kurulabilen, kolay kullanılır, çoklu dil içeren, bilgisayar kullanıcılarının temel masaüstü ihtiyaçlarını gidermek üzere tasarlanmıştır.
*Planlamasına 2003 yılında başlanmış olup ilk kararlı sürümü 27 Aralık 2005’te yayınlanmıştır.
*Pardus'un bugüne kadar yayınlanmış 5 ana sürümü ve 9 ara sürümü mevcuttur. Bunlara ek olarak 2 kurumsal sürümü vardır.
*Kararlı sürümü 25 Ocak 2013'te yayınlanan "Pardus 2013 Anadolu Parsı" sürümüyle beraber artık Pardus, Debian tabanlı bir Linux dağıtımı haline gelmiştir.
PARDUS ADI NEREDEN GELİYOR?
Pardus adı, Anadolu Parsı'nın bilimsel adı olan Panthera pardus tulliana'dan gelmektedir.
PARDUS'U NEDEN KULLANMALIYIM?
1- Özgürdür.
2- Türkçedir.
3- Virüslere geçit vermez.
4- Hızlı kurulur.
5- Kolay kullanılır.
6- Her şey yazılım dahildir.
7- Özelleştirilebilir.
8- Şeffaftır.
9- Çoklu dil desteği.
10- Eğlencelidir.
PARDUS'U İŞLETİM SİSTEMİMİ SİLMEDEN KULLANABİLİR MİYİM?
Pardus'u ikinci bir işletim sistemi olarak, mevcut işletim sisteminizin yanına kurabilirsiniz. Bu şekilde kurulum yapıldığında bilgisayar açılışında size hangi işletim sistemi ile devam etmek istediğiniz sorulacaktır.
İnternet üzerinden ücretsiz olarak indirilebilir ve kolay kurulabilmektedir.
PARDUS'UN SİSTEM GEREKSİNİMLERİ NELER?
1- 800 mhz Intel veya amd işlemci (en az 1200 MHz önerilir).
2- 256 MB RAM (512 MB önerilir).
3- En az 4GB boş alana sahip harddisk.
4- Pardus hizmetlerine ve kaynaklarına ulaşmak için internet bağlantısı.
PARDUS'U NASIL İNDİREBİLİRİM?
Pardus KDE sürümünü www.pardus.org.tr adresinden temin edebilirsiniz. DVD oluşturmak için K3b, Brasero, USB oluşturmak için Unetbootin, ISO to USB uygulamalarını kullanabilirsiniz. Bu uygulamalar hakkında bilgi için http://www.pardus.org.tr/belgeler adresindeki Pardus İşletim Sistemi kitabından yardım alabilirsiniz.
*PARDUS KDE KURULUM KILAVUZUna https://www.pardus.org.tr/pardus-kde-kurulum-kilavuzu/ internet adresinden ulaşabilirsiniz..
PARDUS'U NASIL İNDİREBİLİRİM?
Pardus KDE sürümünü www.pardus.org.tr adresinden temin edebilirsiniz. DVD oluşturmak için K3b, Brasero, USB oluşturmak için Unetbootin, ISO to USB uygulamalarını kullanabilirsiniz. Bu uygulamalar hakkında bilgi için http://www.pardus.org.tr/belgeler adresindeki Pardus İşletim Sistemi kitabından yardım alabilirsiniz.
*PARDUS KDE KURULUM KILAVUZUna https://www.pardus.org.tr/pardus-kde-kurulum-kilavuzu/ internet adresinden ulaşabilirsiniz..
LINUX Tabanlı PARDUS İşletim Sistemi AVANTAJLARI
* Ücretsiz ve GPL (General Public Licence) lisanslı olduğu için rahatlıkla dağıtılabilir.
* Linux için yazılan programların büyük bir çoğunluğu da ücretsizdir.
* Linux sistemler açık kaynak kodludur. Açık kaynak kod, tehlike değil, güvendir. İstediğiniz gibi içeriğini değiştirebilir ve kendi ihtiyaçlarınız doğrultusunda adeta modifiye edebilirsiniz.
* Kernelde (sistem çekirdeğinde) bir çok yazılım bulunur. Yani kurulum yaptıktan sonra sürücü yükleme ile uğraşılmaz. Bütün donanımlarınızı tanır.
* Kurulum yapmadan bilgisayarınızda test etme imkanı sunar. Bu sistemler çalışan sistem olarak adlandırılır. Pardus 2013 Mart kurumsal sürümde çalışan ve kurulan sistemi beraber sunmuştur. Yani kurulum çalışan sistem üzerinden başlatılır.
* Kurulum hızlıdır, 10 dakika ile 20 dakika içerisinde gerçekleşir.
* Kurulumda kurduğu Önyükleyici(GRUB), bilgisayardaki tüm işletim sistemlerini tanır ve açılışta kullanıcıya sunar.
* Kurulumdan sonra Windows disklerinize erişime imkan verir.
* Özgür yazılım ürünü Libreofis de hem Microsoft Ofis dokümanlarınızı tanır, hemde bu fotmatta(doc, docx vb..) kaydetme imkanı tanır.
* Sistemde herhangi bir açık olduğu tespit edildiğinde, en kısa sürede bu açık kapatılır.
* Virüslerle uğraşmazsınız. Çünkü virüslerin büyük çoğunluğu Windows’ta çalışacak şekilde hazırlanır. Dolayısıyla virüslerden etkilenmezsiniz. Windows için yazılan virüsler Linux üzerinde çalışmaz.
* Virüs olmadığı için Anti-virüs kurmanıza da gerek yoktur. Linux’te çalışan anti-virüs programları da vardır. Fakat bunların amacı Linux’e bulaşan virüsü silmek değildir. Örneğin; birbirine bağlı bazıları Windows bazıları Linux yüklü bir sistem ağınız olsun. Eğer Windows’a virüs bulaşmışsa bu virüsü temizlemek için Linux’teki anti-virüs programları size yardımcı olur.
* Bazı yazılımlar kurulum ile birlikte gelir. Siz kurulum yapmayla uğraşmazsınız. (Örnek; Resim düzenleme programı olan Gimp gibi)
* Esnek yapıdadır, konfigürasyon dosyalarına müdahale ederek kendi ayarlarınızı oluşturabilirsiniz. Görsellik Windows’a göre yüksektir. Özellikle KDE arayüzünü araştırabilirsiniz.
* Birden fazla arayüzü aynı sistemde barındırabilirsiniz. Cinnamon, Gnome, KDE, Lxde, Xcfe… Sistemi açarken istediğiniz masaüstü arayüzünü seçebilir, her oturumda farklı bir arayüz kullanabilirsiniz.
* Sistemde sık sık güncelleme olur. Bu yüzden hem açıkları kapatılmış hemde kullandığınız programların daima en kararlı versiyonlarını kullandığınız bir sistem olur.
* Güncelleme de uygulamalar da sistem de güncellenir. Her uygulamayı ayrı ayrı güncellemek zorunda kalmazsınız.
* Eğer kullandığınız bir program kilitlenirse veya takılırsa bundan sistemin tamamı etkilenmez. Yani problem hangi programda ise sadece o program takılır.
* Her programı kurduğunuzda yeniden başlatma derdiniz olmaz. Sadece kernel (sistemin çekirdeğinde) güncellemelerinde yeniden başlatırsınız.
* Uygulamalar Paket Yöneticilerinde(Synaptic Paket Yöneticisi, Yazılım Merkezi vb) gruplanmış haldedir. İnternette uygulama aramak zorunda kalmazsınız.
* Yüklü uygulamaları kaldırmak da yüklemek kadar basittir. Ve tüm bağımlılıkları ile birlikte kaldırılır.
* Uygulamaların yüklendiği yeri kullanıcıya göstermez, müdahaleye izin vermez. Windows’ta ki gibi her yere bir ayar dosyası atmaz. Uygulama kaldırıldığında ayar dosyaları da beraber silinir.
* Arayüzlerin bazılarının sistem gereksinimleri oldukça düşüktür. Lxde, Xcfe gibi çok düşük gereksinimle çalışan arayüzler vardır. 100 MB gibi düşük boyutlarda işletim sistemlerini piyasada görebilirsiniz.
* Bir uygulamanın kullandığı bir eklentiyi başka bir uygulama üst versiyonu ile kullanıyorsa, eklentinin iki versiyonunu da ayrı ayrı kurmaz. Üst versiyonu iki uygulama da kullanır, uygulamalar diskinizde yer kaplamaz.
* Uygulamaların dosya boyutları Windows’a göre düşüktür.
* Harici disklere ve USB disklere kurulum yapılabilir. Böylece taşınabilir işletim sistemine imkan tanır.
* Birden fazla arayüzü aynı sistemde barındırabilirsiniz. Cinnamon, Gnome, KDE, Lxde, Xcfe… Sistemi açarken istediğiniz masaüstü arayüzünü seçebilir, her oturumda farklı bir arayüz kullanabilirsiniz.
* Sistemde sık sık güncelleme olur. Bu yüzden hem açıkları kapatılmış hemde kullandığınız programların daima en kararlı versiyonlarını kullandığınız bir sistem olur.
* Güncelleme de uygulamalar da sistem de güncellenir. Her uygulamayı ayrı ayrı güncellemek zorunda kalmazsınız.
* Eğer kullandığınız bir program kilitlenirse veya takılırsa bundan sistemin tamamı etkilenmez. Yani problem hangi programda ise sadece o program takılır.
* Her programı kurduğunuzda yeniden başlatma derdiniz olmaz. Sadece kernel (sistemin çekirdeğinde) güncellemelerinde yeniden başlatırsınız.
* Uygulamalar Paket Yöneticilerinde(Synaptic Paket Yöneticisi, Yazılım Merkezi vb) gruplanmış haldedir. İnternette uygulama aramak zorunda kalmazsınız.
* Yüklü uygulamaları kaldırmak da yüklemek kadar basittir. Ve tüm bağımlılıkları ile birlikte kaldırılır.
* Uygulamaların yüklendiği yeri kullanıcıya göstermez, müdahaleye izin vermez. Windows’ta ki gibi her yere bir ayar dosyası atmaz. Uygulama kaldırıldığında ayar dosyaları da beraber silinir.
* Arayüzlerin bazılarının sistem gereksinimleri oldukça düşüktür. Lxde, Xcfe gibi çok düşük gereksinimle çalışan arayüzler vardır. 100 MB gibi düşük boyutlarda işletim sistemlerini piyasada görebilirsiniz.
* Bir uygulamanın kullandığı bir eklentiyi başka bir uygulama üst versiyonu ile kullanıyorsa, eklentinin iki versiyonunu da ayrı ayrı kurmaz. Üst versiyonu iki uygulama da kullanır, uygulamalar diskinizde yer kaplamaz.
* Uygulamaların dosya boyutları Windows’a göre düşüktür.
* Harici disklere ve USB disklere kurulum yapılabilir. Böylece taşınabilir işletim sistemine imkan tanır.
* Kurulum için harddiskinizde çok yer kaplamaz. Pardus en az 8 GB bir disk birimine ihtiyaç duyar.
* Swap teknojisini kullanır. Yani ram belleğin yetmediği zamanlarda harddiskin bir bölümünü kullanır. RAM bellek dolduğunda ani bilgisayar kapanması veri kaybına neden olur. Swap teknolojisi ile bunun önüne geçilmiş RAM belleğin dolması geciktirilmiştir.
* Farklı bir Linux sistem için geliştirilen uygulama diğer Linuxlara da entegre edilebilmektedir.
Linux Sistemlerinin (Linux/Pardus) DEZAVANTAJLARI;
*Donanım üreticilerinin bir kısmının desteği kısıtlıdır.
*Ticari Yazılım Üreticilerinin desteği azdır.
* Yazılım kurmak için çoğunlukla internete bağlı olmak zorundasınız. Yazılımları internet üzerinden kuruyorsunuz. Fakat Windows’ta bazen sadece tek bir exe dosyası kurulum için yeterlidir.
* Windows’ta oynadığınız her oyun Linux üzerinde çalışmaz. Windows uygulamaları Pardus üzerine PlayOnlinux ve Wine ile kurulabilmektedir. Fakat bunu kendiniz deneyerek görmeniz lazım.
* İnsanların kafalarında Linux’u sadece anlayan, bilgili veya sistem yöneticileri kullanabilir gibi bir ön yargı var.
* Her zaman komut yazarak işlem yapılacağını düşünmeleri. Kısmen de haklılar, bazen komut görselden daha hızlı, pratik ve mantıklıdır.
* Windows’un kullanımına göre Linux’un kullanımının daha zor olduğunu düşünmeleri.
* Çoğunluğunu gönüllü yazılımcılar oluşturduğundan bazı aksaklıklar çıkabilmektedir. Devlet eliyle yürütülen ve desteklenen linux sistemler bu konuda daha kararlı bir grafik çizerler. Pardus da bu kararlılığı göstermiş ve göstermeye devam etmektedir.
*Ticari Yazılım Üreticilerinin desteği azdır.
* Yazılım kurmak için çoğunlukla internete bağlı olmak zorundasınız. Yazılımları internet üzerinden kuruyorsunuz. Fakat Windows’ta bazen sadece tek bir exe dosyası kurulum için yeterlidir.
* Windows’ta oynadığınız her oyun Linux üzerinde çalışmaz. Windows uygulamaları Pardus üzerine PlayOnlinux ve Wine ile kurulabilmektedir. Fakat bunu kendiniz deneyerek görmeniz lazım.
* İnsanların kafalarında Linux’u sadece anlayan, bilgili veya sistem yöneticileri kullanabilir gibi bir ön yargı var.
* Her zaman komut yazarak işlem yapılacağını düşünmeleri. Kısmen de haklılar, bazen komut görselden daha hızlı, pratik ve mantıklıdır.
* Windows’un kullanımına göre Linux’un kullanımının daha zor olduğunu düşünmeleri.
* Çoğunluğunu gönüllü yazılımcılar oluşturduğundan bazı aksaklıklar çıkabilmektedir. Devlet eliyle yürütülen ve desteklenen linux sistemler bu konuda daha kararlı bir grafik çizerler. Pardus da bu kararlılığı göstermiş ve göstermeye devam etmektedir.
[Kaynaklar:
https://www.pardus.org.tr/
http://tr.wikipedia.org/wiki/Linux_ve_Windows%27un_kar%C5%9F%C4%B1la%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1
http://www.chip.com.tr/haber/linux-ile-windows-arasindaki-7-temel-fark_36195.html]
